આયુર્વેદ શું છે? – પ્રાચીન ભારતની ઉપહાર સમાન વિજ્ઞાન
Published on 07 May, 2025
આયુર્વેદ એ ભારતની સૌથી પ્રાચીન અને વિશ્વસનીય ચિકિત્સા પદ્ધતિ છે, જેને લગભગ 5000 વર્ષથી વધુ સમય થયો છે. "આયુર્વેદ" શબ્દનો અર્થ છે — "આયુ" એટલે જીવન અને "વેદ" એટલે જ્ઞાન, એટલે કે જીવનનું જ્ઞાન.
આ પદ્ધતિ અનુસાર માનવ શરીર માત્ર હાડકાં અને માંસનો સમૂહ નથી, પણ મન, આત્મા અને શરીરનું સંતુલન જ સાચું આરોગ્ય છે. આયુર્વેદમાં સારવાર માટે કુદરતી ઔષધિઓ, આયુર્વેદિક જડિબૂટીઓ, યોગ્ય ખોરાક, વ્યાયામ, યોગ, પ્રાણાયામ અને ધ્યાનનો સમાવેશ થાય છે.
આયુર્વેદ વ્યક્તિના સ્વભાવ (દોષો: વાત, પિત્ત, કફ) અનુસાર ઉપચાર કરે છે — એટલે કે રોગની જડ સુધી પહોંચીને સારવાર કરે છે. પાશ્ચાત્ય ચિકિત્સા માત્ર લક્ષણો દૂર કરે છે, જ્યારે આયુર્વેદ રોગના મૂળ પર કામ કરે છે.